Door Esther Barfoot

Water Sensitive Rotterdam is een beweging in Rotterdam om de stad voor te bereiden op klimaatverandering. Samen met vormgever Rogier Rosema heb ik de communicatiestrategie voor deze beweging ontwikkeld en voer ik ‘m uit.

In 2030 heeft de klimaatverandering doorgezet. Lange perioden van intensieve regen en grote droogte wisselen elkaar af. Ook lokale, kortdurende extreme buien komen voor.

 

Maar dit hoeft niet uit te draaien op een doemscenario. Water Sensitive Rotterdam – geïnitieerd door de gemeente Rotterdam – is een beweging van o.a. woningcorporaties, waterschappen, architecten, landschapsontwerpers, creatieven en stadmakers, die met de meest uiteenlopende initiatieven de stad voorbereiden op klimaatverandering.

 

De betrokkenen werken aan een gave en leefbare stad door middel van creativiteit, innovatieve oplossingen en het versterken van de maatschappelijke cohesie. Sinds 2015 heeft Water Sensitive Rotterdam 37 projecten, 16 onderzoeken, 25 tools en 15 bijeenkomsten gerealiseerd. En de beweging gaat nog steeds volle kracht vooruit. Niet voor niets heeft Museum Rotterdam WSR onlangs uitgeroepen tot Echt Rotterdams Erfgoed.

 


 

Om tot een communicatiestrategie te komen, heb ik ook meegedacht over de overkoepelende strategie van Water Sensitive Rotterdam. Deze houdt in dat we Water Sensitive Rotterdam inrichten als een community.

 

Een community die bestaat uit een mix van enthousiaste bewoners, professionals, ambtenaren, visionairs en creatievelingen, die op gelijke basis co-creëren en het gedachtegoed verspreiden. Een community stelt mensen in staat ergens bij te horen en aan bij te dragen. Iets van waarde te scheppen en daar vreugde uit te halen. Waardoor de (sociale) verandering die de community teweeg wil brengen, in de vezels van de mensen gaat zitten en duurzaam tot stand komt.

 

Het gedachtegoed van onze WSR-community houdt in dat we de stad samen (over organisatiegrenzen heen) voorbereiden op klimaatverandering door het te vergroenen (het aanleggen van geveltuinen, buurttuinen, parken, groene daken en groene gevels) en het opvangen van water (onder en boven de grond). En dat we daardoor de stad leuker, sterker en socialer maken.

 

Uitgangspunten van onze community en dus van onze communicatie zijn:
  • Iedereen is deelnemend partner, die iets bijdraagt vanuit zijn eigen kennis en vaardigheden.
  • Alle deelnemende partners zijn gelijk aan elkaar.
  • We maken geen verschil tussen interne en externe doelgroepen of borging.
  • Samen wordt gecreëerd en het gedachtegoed verspreid.
  • Verandering komt niet tot stand door dwang, maar doordat de verandering aansprekend is en aansprekend wordt gebracht.
  • Onze community is een ‘coalition of the willing’. Wil je niet deelnemen of wil je niet op een andere, nieuwe manier werken, dan gaan we niet aan je sleuren. We stoppen geen energie in het ‘trekken aan dode paarden’, maar in mensen die de verandering aantrekkelijk vinden, in wie de verandering zit. Ook al is het soms nog moeilijk te weten wat je moet doen. (Dit is een belangrijk principe, want veel wat meer traditionele ambtenaren en professionals (bijvoorbeeld in corporaties of waterschappen) hebben moeite met concepten als ‘co-creatie’ of ‘community’ and bepalen toch nog liever vanuit hun werkkamer wat goed is voor de stad, in plaats van samen te werken met mensen (van andere organisaties) met andere belangen.)
  • Voor iedereen staat leren centraal, net als delen.
  • De reis ligt niet van tevoren vast, maar wordt gaandeweg ontdekt.
  • De reis bestaat uit een grote hoeveelheid kleine stappen.

 

Eigenschappen van onze communicatie:

  • Interactief
  • Fun
  • We leren samen
  • We ontmoeten elkaar regelmatig

 

Zo ziet onze communicatie eruit:

 

Website

Onze website is een echte community website, rijk aan verhalen van deelnemers, over hun dromen voor de stad, hun experimenten, hun daden, inzichten en twijfels. We delen deze in de vorm van geschreven verhalen, fotoverhalen, videos en animaties. Ook is het een sterk interactieve website. Je kunt nieuwe initiatieven aanmelden, in fora meedoen. De geweldige foto’s van Jan de Groen geven de website een levendige, aantrekkelijke en toch heel realistische look en feel.

 

WSR-Café

Ieder half jaar organiseren we een WSR-café of diner, zodat alle betrokkenen en fans van WSR elkaar kunnen ontmoeten, kunnen bijpraten, op ideeën kunnen komen en snode plannen kunnen smeden voor nieuwe initiatieven in de stad. De WSR-café’s staan binnen de community bekend als bijzonder verrassend. Doordat we altijd bijzondere locaties in de stad kiezen (van en oude, ruige fabriek of een bioscoop tot een verlopen, maar sfeervol wijkcentrum) en doordat we elke keer een totaal andere, vernieuwende vorm kiezen. Zo hebben we de afgelopen jaren een bazar georganiseerd, een werkdiner, routes langs verschillende groeninitiatieven (waarbij de deelnemers ook creatieve opdrachten kregen), een event met trektochten langs tal van workshops (waarbij een van de opdrachten was: start een nieuwe beweging).  Niet zitten en luisteren. Maar sterk interactief en creatief. En altijd een lekker lange borrel achteraf. Die zijn inmiddels ook roemrucht. Veel van deze interactieve, creatieve vormen zijn ontwikkeld door Superduo.

 

Routes

Sinds het begin hebben we vier wandel- en fietsroutes ontwikkeld door onverwachte (en enigszins ruige) delen van de stad. De routes voeren langs o.a. initiatieven van Water Sensitive Rotterdam (of initiatieven die binnen dat gedachtegoed passen), toffe architectuur en gave buurthuizen, waar je een goede kop koffie kunt krijgen en een praatje kunt maken met de locals. We laten de route altijd illustreren door jonge Rotterdamse illustratoren of street artists (tot nu toe: Stang, Bier & Brood, Bart Aalbers & Levi Jacobs) en verspreiden ze op de website, via email of gedrukt in de vorm van een Z-card.

 

Cadeaumail

Leden van onze community en fans ontvangen maandelijks de Klets, een digitale nieuwsbrief, die geen nieuwsbrief is. Maar, zoals wij het noemen een ‘cadeaumail’ met telkens iets leuks: een wandelroute (zie hierboven), een kaart met een mooie illustratie, kaartjes voor een festival. Daarnaast is de nieuwsbrief een snelle update van actualiteiten en bevalt altijd linkjes naar een aantal mooie, nieuwe verhalen, video’s of fotoreportages op de website.

 

Stylish hebbedingen

Voor onze events en andere gelegenheden, ontwikkelen Rogier en ik altijd smaakvolle cadeautjes, die mensen graag willen hebben en die zich verspreiden. Linnen tassen, paraplu’s, potloden met plantenzaadjes, een gave risoprint van Rotterdam. Dikwijls met een lekkere kreet erop.

 

Veel creatieve vormen

Naast bovengenoemde vormen, werken we ook nog met veel andere creatieve vormen. Een kleine greep van de afgelopen jaren: kunstzinnige mini-speelfilm Blauw (over een verdwaalde regendruppel), de bioscooptrailer ROT (aankondiging voor een rampenfilm over klimaatverandering in Rotterdam), gedichten door Rotterdamse stadsdichter Derek Otte verspreid op kaarten door de stad en selfiestokjes, onze slogans op een stokje waarmee je op de foto kunt gaan. En nog veel meer.

 

WSR-Mobiel

We hebben ook de WSR-mobiel ontwikkeld, een aanhangwagen met een mini-plantenkas, met een zelfstandig irrigatiesysteem en zonnepanelen en een uitklapbare tafel met stoelen om een plek te creëren op festivals, markten en symposia, waar je goede gesprekken kunt voeren en ideeën kunt uitwisselen. De WSR-mobiel bestaat in zijn geheel uit gebruikte materialen en is ontworpen en gebouwd door Thijs Masthoff.

 

Sociale media

WSR heeft ook een pagina op Facebook en is te vinden op Twitter. Binnenkort komt daar een LinkedIn groep bij en een Instagram-account.


Reviews

‘De bijeenkomsten van WRS zijn legendarisch! Ik heb nooit het idee dat ik naar een saaie netwerkbijeenkomst ga, maar kom altijd thuis met veel nieuwe ideeën en contacten. Ik vind het ook leuk om mee te maken dat mijn eigen, ‘jonge’ generatie steeds actiever wordt en nogal eigenwijs een deel van WSR overneemt! En WSR stimuleert dit!’

Nora Prins (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard)

 

Wat ik gaaf vind aan het WSR-Café is dat je in een informele setting je vraagstukken kunt voorleggen. We hebben op een ontspannen wijze informatie ontvangen. Mensen schroomden niet om hun ongezouten mening te geven. Iedereen heeft het doel om de klimaatbestendige stad met elkaar verder te brengen.’

Bart van Veenendaal (Stebru)

 

‘Wat een waardevol netwerk van mensen was er tijdens het WSR-Café! Erg nuttige gesprekken over o.a. het beheer van wadi’s in de openbare ruimte, groene routes en community management van een publiek-privaat netwerk. Eén ding is zeker: Rotterdam en Amsterdam kunnen veel van elkaar leren!’

Irene Poortinga (Klimaatdokter uit Amsterdam)