Succesfactoren van een community

Ik deed een snelle studie naar communities in Nederland, Europa en de rest van de wereld. Hierbij de resultaten. Met veel voorbeelden.

1. A strong why / een sterk bestaansrecht: Succesvolle communities hebben een sterk bestaansrecht. Een goede reden voor mensen om betrokken te raken en zich in te willen zetten. Bestaansredenen worden vaak als sterk ervaren als 1. Ze behoorlijk idealistisch zijn. Gericht op een betere wereld, betere leefomgeving of wat ook. Want mensen willen graag goed doen, van waarde zijn. 2. Er een creatieve twist in zit, die tot de verbeelding spreekt. 3. Mensen iets kunnen leren.

Bijvoorbeeld, Stadslab, een burgerinitiatief in Leiden, heeft de intentie Leiden leuker te maken (da’s punt 1), door creatieve ideeën uit te voeren, hiervoor kan iedereen aan de slag gaan (da’s punt 2), maar er is bij Stadslab ook een database van mensen wat ze willen leren en hoe ze ingezet kunnen worden (da’s punt 3).

Bij Second Life Bikes in New Jersey, werken jongeren (die normaalgesproken nooit een fiets zouden kunnen betalen) 15 uur in de fietswerkplaats om een fiets te verdienen. Die ze vervolgens weer kunnen laten repareren door jongeren zoals zij (da’s punt 1 en 2). Ze leren waardevolle technische vaardigheden en samenwerken met andere jongeren en volwassenen (da’s punt 3). En ze verkopen betaalbare tweedehandsfietsen (da’s weer punt 2).

2.‘Start with a bang’ en creëer iets als groep: Het werkt goed om de community met een knal te beginnen. Met een feest, een festival, een buurtbarbecue of wat dan ook. Liefst creëer je ook iets samen tijdens dat evenement. Want dit schept meteen een band. Door samen te creëren leer je elkaar meteen op een dieper niveau kennen. Het is goed voor het onderling vertrouwen en niet onbelangrijk: het is leuk! Uiteraard is het van belang dat de thematiek en inhoud van dit evenement nauw en op een originele wijze aansluiten bij het doel van de community.

Stadslab Leiden ging in 2008 van start met de Stadszomernachtdroom, waar zo’n 300 Leidenaren samen brainstormden over vraagstukken over de stad en met name hoe Leiden leuker kon worden. De community van Hulbert Street (een straatje in Fremantle, Australië, waar bewoners samen ecologisch en circulair leven) begon met een straatfeest waarbij ze gezamenlijk een groot mozaïek maakten. De community van het dorpje Gando in Burkina Faso begon met de bouw van een school.

3.Fysieke ontmoetingsplek: er is een vaste plek waar de mensen van een community elkaar ontmoeten, waar gewerkt wordt aan de community, maar ook gepraat, koffie gedronken, ideeën uitgewisseld, gecreëerd. Hier kunnen andere geïnteresseerden ook naartoe komen. Iedereen die zich onderdeel van de community voelt, is welkom. Soms ontstaat dit spontaan, andere keren wordt bewust een plek gekozen.

Bijvoorbeeld, in het geval van Singeldingen (kiosk met allerlei buurtactiviteiten in Heemraadpark in Rotterdam) zorgt de kiosk dat er een plek is waar mensen heengaan en waar het logisch is als er allerlei activiteiten omheen plaatsvinden.

4.Online ontmoetingsplek: Natuurlijk hebben de meeste succesvolle communities ook een online ontmoetingsplek, een website, een blog, een Facebook-pagina of wat dan ook. Niet iedere community heeft het. Zeker als je elkaar voortdurend fysiek ontmoet, zoals de bewoners van Hulbert Street, dan is het niet per se nodig. Maar zeker als je niet allemaal op dezelfde plek bent en je een brede, diverse groep op verschillende plekken wilt aanspreken, is een online component onmisbaar.

5.Rituelen/ regelmatig contact. Succesvolle communities hebben doorgaans regelmatige bijeenkomsten, ontmoetingen, gezamenlijke activiteiten die nauw en op een originele wijze aansluiten bij het doel van de community en herhaaldelijk terugkeren. Deze bijeenkomsten zijn belangrijk voor het reguliere contact, zodat de leden van de community in verbinding blijven met elkaar.

Bijvoorbeeld, Woensdag Pannekoekendag bij Singeldingen, street cinema aan Hulbert Street, Stadssessies van Stadslab Leiden.

6.Grotere bijeenkomsten: Daarnaast hebben deze communities doorgaans ook grotere evenementen. De evenementen waar iedereen naartoe leeft, die de identiteit van de community (op een originele manier) onderstrepen, nieuwe mensen aantrekken en achteraf veel energie geven. Evenementen waar je op het online platform veel (interactieve) content omheen kunt creëren.

Dit zijn bijvoorbeeld Hulbert Street Flee Market, een ecologische markt met allerlei festiviteiten die inmiddels duizenden bezoekers trekt naar dat ene kleine straatje. Stadszomernachtdroom (elke keer een vernieuwende vorm) van Stadslab, het Buurtbal (parkfeest) van de Noorderparkkamer en Noorderparkbar in Amsterdam.

7.Humor en fun: De bijeenkomsten, de rituelen, de zaken die gecreëerd worden door succesvolle communities: er zit een hoog fun-gehalte aan. Dit is van groot belang om de mensen aan te spreken, om het leuk en levendig te houden, om mensen te betrekken. Maar het is fun met een functie.

Zo adverteert Second Life Bikes door wekelijks een andere grappige, actuele boodschap te schrijven op het fietsbillboard buiten te winkel en deze op Instagram te zetten. De grappen leiden inmiddels een heel eigen leven. Stadgenoten wachten wekelijks met spanning de nieuwe grap af. De mensen van Noorderparkkamer hebben een erg grappige videoclip gemaakt ter gelegenheid van het Buurtbal, het lokale parkfeest. In de video dansen allerlei buurtbewoners mee.

8.Creativiteit is essentieel: I saw the future and it’s creative. Ik raak er steeds meer ervan overtuigd dat mensen in beweging komen als hun verbeelding wordt aangesproken. En dat creativiteit essentieel is om de verbeelding van mensen aan te spreken. Ik geloof wel dat het creativiteit van een goed niveau moet zijn. Knulligheid spreekt niet tot de verbeelding.

Singeldingen heeft expres gekozen voor smaakvolle architectuur. Noorderparkbar ook. Bovendien is het eerste gebouw in NL dat 100% Marktplaats is. In Granby Street (Liverpool) worden de vervallen sociale woningen opgeknapt volgens zeer hoogstaande architectonische en kunstzinnige maatstaven. In Wynwood is de wijk volkomen getransformeerd door de enorme muurschilderingen.

9.Exchange info & vaardigheden: Een goede manier om de community te versterken is contactgegevens, vaardigheiden en bijzonderheden uit te wisselen. Op wat voor manier dan ook. Stadslab Leiden heeft het Creative City Index, een database van bewoners die aangeven iets voor Stadslab te willen doen en wat ze zouden willen leren en hoe ze dus betrokken zouden willen worden. In het adresboekje van Hulbert Street, staat bij iedere bewoner een aantal bijzonderheden waar de andere bewoners iets aan hebben: Charlie kun je inhuren om op de poes te passen en Claire heeft een koelbox te leen.