De fabrieken waar Tchibo inkoopt en waar zij het dialoogprogramma WE Programme hebben ingevoerd, bevinden zich in 9 landen: Vietnam, Cambodia, Myanmar, China, India, Bangladesh, Pakistan, Ethiopië en Turkije. Hoog-risicolanden, waar de veiligheid van arbeiders dikwijls in het gedrang komt. Waar wanbetaling en misbruik ook veel voorkomt. In die landen begeleiden lokale facilitators dialoogsessies in de fabrieken met arbeiders, fabriekseigenaren en managers om het bewustzijn te vergroten en de cultuur stap voor stap te veranderen.
Learning community
Samen met twee andere collega’s van Bring on the Zoo (BOTZ), het Nederlandse bureau dat het programma ontwerpt en coördineert, gaf ik vorm aan de communicatie. De facilitators vormen samen een wereldwijde learning community. Dagelijks delen ze kennis, ervaringen, methodes, gave artikelen en video’s, etc, om elke dag een stapje beter te worden in dit moeilijke werk midden in complexity.
De andere collega’s en ik faciliteerden dit leerproces hoe we maar konden. In een maandelijkse update brachten we de mooiste ervaringen en lessons learned van de afgelopen periode samen (die dikwijls al gedeeld zijn binnen de community op WhatsApp), gaven we een globaal overzicht wie waarmee bezig is en boden we aanvullende kennis en inspiratie. Daarnaast verzamelden we verhalen uit de fabrieken over wat er goed werkt en wat er nog lastig is. Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het programma brachten we ook een magazine uit voor de facilitators, de eigenaren van nieuwe, potentiële fabrieken, Tchibo-medewerkers en andere stakeholders.
Ministories of courage
Ieder half jaar komen de facilitors bij elkaar om ook weer ervaringen te delen, van elkaar te leren en getraind te worden. Voor de meet-up in Shanghai in 2017, waar het onderwerp ‘Courageous conversations’ was, heb ik samen met kunstenares Tessa de Swart ‘Ministories of courage’ ontwikkeld en gemaakt. Dit waren verhalen over ‘usual people who do unusual things’, verteld in vijf, zes regels en met een gave visual, die in enveloppen in de ruimte werden gehangen en ter inspiratie geopend konden worden.
Poster workshop
Tijdens een meet-up in Hamburg gaf ik daarnaast een activistische posterworkshop.
De tijd die ik in de oorspronkelijke planning voor de posterworkshop had, was krap en het resultaat moest er goed uitzien, want na afloop van de posterworkshop kwamen de Tchibo stakeholders in dezelfde ruimte voor het evenement. Dus koos ik voor een strak afgebakend kleurenpalet, waardoor het geheel er snel goed en samenhangend uit zou zien. De facilitators hadden de dagen ervoor behoorlijk onder druk gestaan tijdens een zware training, dus toen de workshop begon, was dat een grote verademing voor ze en ontstond er een geweldige energie. Wat een gave posters hebben ze gecreëerd!
Poster parade
Maar het gaafste moest nog gebeuren. Na terugkeer van de facilitators naar hun eigen landen, deelde het team van facilitators uit Bangladesh beelden van posterworkshops die ze in een aantal fabrieken hadden gegeven. Met de arbeiders in de fabrieken hadden ze posters gecreëerd over mensenrechten op de werkvloer om het bewustzijn van hun collega’s te vergroten. Daarna liepen de arbeiders in de zogeheten Poster Parade met hun posters in een stille mars door de fabriek om de nieuwsgierigheid van hun collega’s op te wekken.
Daarna spraken ze hun collega’s toe over de inhoud van de posters en lieten de posters daarna achter op de werkvloer. Deze fabrieken zijn groot, vaak wel 3000 medewerkers, verspreid over 7 verdiepingen. De arbeiders doen de Poster Parade op 1 verdieping, laten de posters drie dagen hangen, gaan dan door naar de volgende verdieping en ga zo maar door.
Toen het team uit Bangladesh deze foto’s begon te delen, namen een aantal andere facilitators die mijn workshop in Hamburg hadden gemist, contact op om hem alsnog te kunnen doen. Ik deed hem toen online via ZOOM. Dat was voor mij een experiment: hoe zou een creatieve workshop online werken? Het werkte heel goed. Ook in een online ruimte, met deelnemers in Cambodja, Vietnam, Bangladesh, China en Duitsland kun je online een heerlijke creatieve vibe ervaren.
Empowerment
Inmiddels is het team in India ook met deze Poster Parades begonnen in de fabrieken, net als China en Vietnam. De foto’s van gave sessies en posters blijven binnenkomen. Nu natuurlijk ook hopen dat het daadwerkelijk impact heeft op de werkomstandigheden in de fabrieken, blijvend.