Zodat we kunnen leren van wat we gezamenlijk al weten. En daaruit kunnen we onverwachte, volgende stappen destilleren. Want, niemand heeft dé routekaart voor de transitie. Met elkaar ontdekken we de weg.

MAAR HOE WERKT COLLECTIEVE WIJSHEID EIGENLIJK?

Sinds kort volg ik een opleiding bij Rudolf Kampers die voor ’n deel bestaat uit SOCRATISCHE GESPREKKEN. Bij socratische gesprekken gaat het óók om het aanboren van collectieve wijsheid. En: die collectieve wijsheid zit hem in de PERSOONLIJKE ERVARINGEN van de deelnemers aan het gesprek.

Aan het begin van een socratisch gesprek, formuleer je als groep een vraag waar iedereen een persoonlijke ervaring bij heeft. Liefst is de vraag ook filosofisch. Onlangs ging ons gesprek bijvoorbeeld over: wat is een gemeenschappelijk leven?

Vervolgens vertellen de deelnemers over ’n persoonlijke ervaring en stellen de anderen nieuwsgierige vragen om samen dichter bij het HITTEPUNT te komen: het leerzame deel vh verhaal. Omdat we ’n kort gesprek deden, konden maar 2 van ons een ervaring delen. Eén deelnemer vertelde over ’n gebeurtenis bij hem thuis met ’n huisgenoot. En ik vertelde over ’n gesprek dat ik tijdens ’n strandwandeling had met Gijs.

Gijs en ik hebben nu 6 jaar ’n relatie en dat gaat heel goed. Maar als je allebei in de 50 bent, niet samenwoont en allebei kinderen hebt uit ’n voorgaande relatie, is ’n relatie iets anders dan als je jong bent en op de ‘relatieroltrap’ stapt: samenwonen, trouwen, kinderen. Doordat je ’n gezamenlijk toekomstscenario hebt, heb je dan op vanzelfsprekende manier ’n gemeenschappelijk leven.

In een LAT-relatie zonder kinderwens; wat is dan een gemeenschappelijk leven? Gijs en ik ontdekten op ’t strand dat wij allebei behoefte hadden aan ’n gemeenschappelijk toekomstbeeld: reizen, een stuk land kopen of wat dan ook. Iets, waar we samen naartoe konden werken.

Hierover vertelde ik in het socratisch gesprek. Mijn inzicht op de vraag ‘wat is ’n gemeenschappelijk leven?’ was dus: gezamenlijke beelden hebben van de toekomst. Het inzicht van de andere deelnemer was: ruimte geven én ruimte in durven nemen

Meteen realiseerden we ons ook dat beide inzichten mooi door te vertalen zijn naar de samenleving & politiek.

• Ook in onze samenleving is ‘gemeenschappelijk leven’: ruimte innemen én ruimte geven (wel omgekeerd)
• Ook in onze samenleving & politiek hebben wij grote behoefte aan gezamenlijke beelden van de toekomst.

Na afloop begrepen wij dit ineens op ’n dieper niveau. Zelfs in zo’n kort gesprek kun je vanuit PERSOONLIJKE ERVARINGEN met elkaar leren over ABSTRACTE ZAKEN. En, je gaat het VOELEN, wat helpt om het te SNAPPEN.

‘Wow,’ zei ’n deelnemer. ‘Ik ben gewoon in driekwartier slimmer geworden.’

DAT is nou collectieve wijsheid in actie.