Door Esther Barfoot

Ik heb laatst een nieuwe term geleerd. Amor mundi: liefde en verantwoordelijkheid voor de wereld.

 

Ik kwam deze term ook tegen in ‘Het tij keren’, een boek uit 2019 van schrijver en filosoof Joke J. Hermsen uit 2019 over de inspirerende politiek en economisch denkers Rosa Luxemburg en Hannah Arendt. Twee vrouwen die aan het begin van de 20ste eeuw al analyses schreven over de uitwassen van het kapitalisme en het individualisme, die spot on zijn. Ze zouden in het nu geschreven kunnen zijn.

 

‘Ik voel mij in de hele wereld thuis, waar er wolken en vogels en mensentranen zijn,’ schreef Rosa Luxemburg in 1916 vanuit de gevangenis (waar ze zat vanwege haar oproep tot verzet tegen de dreigende oorlog). Ze ziet deze ‘amor mundi’ als remedie tegen wat ze noemt: dreigende wereldloosheid (als steeds minder mensen zich bekommeren om de samenleving) – en het geweld dat daaruit voortkomt.

 

Joke J. Hermsen beschrijft de visie van Luxemburg én Hannah Arendt als volgt: ‘Zonder liefde en gedeelde verantwoordelijkheid voor de wereld kan er onvoldoende tegenwicht geboden worden aan de AMOR SUI, de zelfzucht, die als het primaat van het kapitalisme geldt. We worden pas vrij, als we onze privébelangen opzij durven zetten en ons richten op de politiek-culturele wereld die ons gemeenschappelijk verbindt. We moeten leren niet alleen de vraag te stellen ‘wat is goed voor mij?’ , maar ook de vraag ‘wat is goed voor de wereld?’

 


 

Toevallig kwam ik vanochtend nog meer AMOR MUNDI tegen, in een quote van dichter en schrijver Maya Angelou. Als antwoord op de vraag: Wat is vrijheid? zei ze: ‘You only are free, if you realise you

belong no place and belong every place.’

 

Amor mundi. Daar kan het Europa, Nederland, het nieuwe kabinet en wij allemaal wel wat meer van gebruiken…

 

❤️

Op de foto: Rosa Luxemburg